Ger Nieuwpoort, Franco Ongaro en Pieter Jan Barnhoorn geven hun visies over de ruimtevaart, waarom die zo belangrijk zijn en waarom het zo belangrijk is om te blijven innoveren.
Geschreven door Corry Daalhof
Directeur van het Netherlands Space Office (NSO) Ger Nieuwpoort geeft zijn visie op ruimtevaart, wat het ons brengt en waarom innoveren zo belangrijk blijft. “Het NSO is de ruimtevaartorganisatie van de Nederlandse overheid. In opdracht van een aantal ministeries, waaronder het ministerie van Economische Zaken, ontwikkelt het NSO het Nederlandse ruimtevaartprogramma en voert dat uit.”
De aarde overzien
Nieuwpoort: “De afgelopen twintig jaar is de focus van ruimtevaart verschoven naar toepassingen op aarde zoals navigatie, telecommunicatie en meteorologie. Telecom is een commerciële markt geworden en dat wordt aardobservatie ook grotendeels. Een belangrijke waarde van ruimtevaart is het dat satellieten met hun gevoelige sensoren van buitenaf de hele aarde kunnen overzien. Dat betekent veel voor bijvoorbeeld dijkbewaking. Waar nu een inspecteur nog over de dijk fietst, kan binnenkort een grondverschuiving van een millimeter waargenomen worden via satelliet. We weten dan veel eerder waar het mis zou kunnen gaan, een ‘early warning system’. Dezelfde grote ontwikkelingen zijn gaande in de agrarische sector. Via satellietdata kan precies waargenomen worden wat een gewas nodig heeft om optimaal te groeien en hoeveel water daarvoor nodig is. Daardoor kan de efficiëntie van de voedselketen wereldwijd sterk verbeteren. De ontwikkeling van dergelijke applicaties gaat in snel tempo.”
“De verschuiving binnen de ruimtevaart naar commercieel is wereldwijd gaande.” (Ger Nieuwpoort)
Blijven innoveren
“De verschuiving binnen de ruimtevaart naar commercieel is wereldwijd gaande. In een Amerikaans rapport noemt men satellietdata ‘groeibriljanten’. Nederland heeft grote kennis op velerlei gebieden: water, energie, transport. We kunnen dat benutten als we tijdig op de nieuwe tendens inspringen door in deze gebieden optimaal gebruik te maken van satellietdata. Door hierop te blijven innoveren is er voor Nederlandse ondernemers een wereld te winnen. Wetenschap is nooit commercieel, de andere toepassingen van ruimtevaart zijn dat wel. De overheid kan de ontwikkeling van technologie over laten aan de industrie: niet zelf satellieten bouwen, maar ‘smart buyer’ van data worden.”
“ESA bestaat uit twintig lidstaten, binnenkort tweeëntwintig. Deze landen werken al meer dan vijftig jaar prima samen aan de uitvoering van het Europese ruimtevaartprogramma. Ruimtevaart heeft niet alleen met landingen op de maan te maken, het is overal om ons heen en niet meer weg te denken uit het dagelijks leven. Denk aan satellieten die zorgen voor gps en de beelden op google earth. Denk aan de enorme hoeveelheid data die via satellieten ontvangen wordt over het klimaat wereldwijd. Dankzij dergelijke informatie kan Europa tijdig inspelen op de komende klimaatveranderingen.”
Grootste exporteur
“Ruimtevaart in Europa is een boeiende mix van wetenschap en economie. Bij honderden bedrijven werken 40.000 mensen met nog eens 250.000 arbeidsplaatsen bij toeleverende bedrijven. Elke nieuwe satelliet is de top van een piramide: gemaakt door duizenden mensen in fabrieken en laboratoria verspreid over Europa. Met hun kennis en inzet is ESA een groot succes geworden, wereldleider in wetenschap en technologie. Europa is inmiddels de grootste exporteur van satellieten.”
“Dit project is het grootste Europese ruimtevaartproject aller tijden.” (Franco Ongaro)
Galileo
“De contacten met ruimtevaartorganisatie NASA zijn goed, we werken veel samen. Eén van de grootste internationale samenwerkingen was de bouw van het Internationale ruimtestation ISS en nu de James Webb ruimtetelescoop als opvolger van ruimtetelescoop Hubble. Maar als ESA werken we ook samen met de Europese Unie aan Galileo, het civiele wereldwijde satellietnavigatiesysteem. Dit project is het grootste Europese ruimtevaartproject aller tijden.”
Economische groei
“Terugkijkend naar de afgelopen vijftig jaar is er heel wat veranderd. We begonnen met het zelf in elkaar zetten van nieuwe applicaties en dat veranderde in een bloeiende industrie, een reden waarom veel bedrijven willen investeren in ruimtevaart. In de toekomst voorzie ik nog veel meer toepassingen, alle nieuwe ontwikkelingen hebben met ruimtevaart te maken. Ik kan veilig zeggen dat ruimtevaart in Europa zorgt voor economische bloei en nieuwe banen.”
Wethouder Barnhoorn van de gemeente Noordwijk geeft zijn visie op ruimtevaart en de ontwikkelingen die gaande zijn.
“In Noordwijk is sinds de jaren ‘60 ESTEC gevestigd, het grootste technologische centrum van de Europese Ruimtevaart Organisatie ESA. ESTEC is in Nederland het op vier na grootste Research & Development centrum. Er werken zo’n 2800 mensen waarvan 1700 in R&D. In ESTEC gaat ongeveer drie miljard om waarvan 400 miljoen in de regio blijft. De industrie haalt voor ongeveer 100 miljoen aan opdrachten binnen van ESA.”
“Om de inbedding van ESTEC in de regio te versterken zijn 2 belangrijke stappen gezet. Om te beginnen is er het Space Business Park (SBP) in Noordwijk. Dit is een thematisch bedrijventerrein, gericht op High Tech, en een spin-off van ESTEC. Er zijn vier gebouwen gereed, met circa 35 bedrijven en 700 arbeidsplaatsen. een gedeelte van het SBP is gereserveerd voor de uitbreiding van ESTEC. Daarnaast werken overheid, onderwijsinstellingen en ondernemingen op ruimtevaartgebied samen in het Holland Space Cluster, om zo de economische structuur te versterken. Noordwijk, Leiden, Delft en de samenwerking Holland Rijnland spelen hierbij een belangrijke rol.”
“Kleine satellieten zijn de toekomst.” (Pieter Jan Barnhoorn)
Ruimtevaartontwikkelingen
“Eén van de belangrijkste ontwikkelingen waar ESTEC zich mee bezighoudt is Galileo, het Europese navigatiesysteem als tegenhanger van het Amerikaanse GPS. Een groot deel van het management en de coördinatie van Galileo vindt plaats in Noordwijk. Een andere ontwikkeling is aardobservatie. Dit levert een schat aan satellietdata op waarmee modellen ontwikkeld worden om problemen op aarde te helpen oplossen. Denk daarbij aan overstromingen, exploratie en exploitatie van olie en gas, zoals de gaswinning in Groningen. Via satellieten kan dat worden gemonitord.”
Kleine satellieten
“Kleine satellieten zijn de toekomst. Hiervoor is veel R&D nodig. Bedrijven die zich hiermee bezighouden zitten in de regio, denk daarbij aan Satellite Services op het SBP of aan Innovative Solutions In Space in Delft. Kleine satellieten zijn goedkoper en vergen minder lanceerkosten waardoor nieuwe applicaties en diensten mogelijk worden. Deze zouden in zwermen een systeem kunnen vormen. Kortom, in en rond Noordwijk gebeurt veel dat ons leven verandert. Die positie is belangrijk om te behouden, want ruimtevaart zorgt nu én in de toekomst voor een bloeiende industrie en werkgelegenheid.”
